گزارش اولیه زلزله  26 دسامبر 2004  سوماترا (آندامان - نیکوبار) با بزرگای Mw9.0:

رخداد زلزله ای در مرز فرورانش صفحه هند به زیر صفحه برمه (اوراسیا)

 

توسط : دکتر مهدی زارع

دکتری زلزله شناسی مهندسی، استادیار زلزله شناسی مهندسی، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، تهران ایران   mzare@iiees.ac.ir, mehdi@mehdizare.com  e-mail:

   تاریخ تهیه : 9/10/1383 (در 11/10/1383 به روز شد)

 

زلزله ای در ساعت 00:58:53 به وقت جهانی (4:28:23 بامداد به وقت ایران و  7:58:53 در رومرکز) روز 26 دسامبر 2004 (6/10/1383) با گشتاور لرزه ای 3.95x1029 dyne-cm  و بزرگای گشتاوری  Mw=9.0   (بنا به گزارش دانشگاه هاروارد)  در ناحیه فرورانش صفحه هند یه زیر صفحه برمه (در حاشیه صفحه اوراسیا) رخ داد. این زلزله تا پایان روز ششم پس از زلزله بیش از 130000 کشته به جا گذاشته است.  حدود نیمی از این تلفات در سوماترا و در حدود یک چهارم از آن در سریلانکا بوده است. (برای مشاهده آخرین اخبار در این مورد اینجا را کلیک کنید). این زلزله با بزرگای Mw=9.0   در 40 سال گذشته بی سابقه بوده است.

  این زلزله به تاریخ میلادی درست یکسال پس از زلزله بم (26 دسامبر 2003 یا بزرگای Mw=6.5 ) و از نظر انرژی آزاد شده (گشتاور لرزه ای) حدود 10000 برابر بزرگتر از زلزله بم (با گشتاور لرزه ای   9.31x1025 dyne-cm  ) بوده است.  این زلزله سازوکاری فشاری داشته و به نظر می رسد که با ژرفای کمتر از 30 کیلومتر در فاصله حدود 200 کیلومتری سواحل جزیره سوماترای اندونزی صفحه فرورانش با شیب به سمت شمال خاور دچار گسیختگی شده است. این رویداد موجب جا به جائی حدود 20 متری سواحل سوماترا شده و 002/0 درجه محور کره زمین را جابه جا نموده است!

 

موجهای ایجاد شده در آب (خیزاب – Tsunami)  در اثر این زلزله با سرعت حدود 200 متر بر تانبه به نواحی ساحلی دور اقیانوس هند ( از مالدیو و  سریلانکا تا هند، بنگلادش، تایلند و اندونزی در فواصل 200 تا حدود 2500 کیلومتری ) حمله ور شده است. با در نظر گرفتن سرعت موج مدت زمان 20 دقیقه تا حدود دو و نیم ساعت طول کشیده است تا این امواج به سواحل یاد شده برسند و بنابر این اگر سامانه هشدار دهنده در این ناحیه وجود داشت میران تلفات به میزان یاد شده گسترده نبود (اگر چه بعید بود بتوان جلوی خسارتهای مادی را گرفت). این سامانه هشدار دهنده در ناحیه اقیانوس کبیر (به ویژه ژاپن و آمریکا) وجود دارد.     

اطلاعات زلزله سوماترا را می توانید از وب سایت سازمان زمین شناسی انگلستان نیز مطالعه نمائید.