در حالی كه در ماههای اخیر مطالب فراوانی در رسانه ها درباره خطرات مربوط به آبگیری سد گتوند ناشی از حل شدن توده بزرگ نمكی موجود در دریاچه سد در آب كارون منتشر شده است و پاسخ قانع كننده ای به آنها داده نشده، اخبار جدید از تصمیم مسئولان برای آب گیری ناگهانی سد و افزایش 40 متری طراز آب در دریاچه سد ظرف یك روز حكایت دارد كه این موضوع می تواند صدمات جبران ناپذیری به سازه سد را وارد كند.

یكی از كارشناسان سد با ارسال پیامی به «آینده» در این باره نوشته است: مسئله مهمی كه باید به آن اشاره نمود نحوه و زمانبندی آبگیری سد می باشد.

1. با توجه به تراز اولین آبگیر سد، قرار شده در یك روز به میزان 270 میلیون متر مكعب آب از سدهای شهید عباسپور و كارون 3 عمدتاً بصورت سرریز رهاسازی و پشت سد گتوند علیا ذخیره گردد. این موضوع موجب خسارات سنگینی از نظر تولید برق خواهد شد، چرا كه علاوه بر سرریزی حجم فوق این مسئله باعث پائین افتادن آب پشت سد های عباسپور و كارون 3 نیز خواهد شد. ضمن اینكه با توجه به تراز دریچه های آبگیری سد گتوند این حجم آب بصورت حجم مرده خواهد بود. بروز تنشهای كمی و كیفی شدید با توجه به خشكسالی و كم آبی ناشی از آن و آبگیری سد آنهم در تابستان قطعی بوده و با توجه به تجربه آبگیری دیگر سدها كه از ذخیره سیل است این تصمیم وزارت نیرو عجیب به نظر میرسد.

2. بر اساس دستور العملهای موجود برای تامین پایداری سدها، تغییر تراز آب بیشتر از یك تا دو متر در شبانه روز توصیه نمی شود و آبگیری و یا تخلیه سریع مخاطرات پایداری در پی دارد. در حالی كه تغییر تراز آبگیری در سد گتوند بیش از 40 متر در شبانه روز مد نظر مسئولین مربوطه است. و افت تراز آب در سدهای كارون 3 و شهید عباسپور نیز بیش از حد مجاز خواهد بود.



3. ساختگاه سد گتوند علیا از نظر زمین شناسی دارای ساختار مناسب كنگلومرائی است اما نقطه ضعف و عمده مشكل این سد در مخزن آن در فاصله 5 كیلومتری محل سازه سد می باشد.

در این نقطه توده ای انحلال پذیر به طول حدوداً 5 كیلومتر و عرض 400 متر به ارتفاع 200 متر رخنمون گردیده كه از نظر زمین شناسی از بخش 2 تشكیلات گچساران تشكیل شده و بر اساس نقشه های زمین شناسی دارای بیش از 50% نمك می باشد . به همین دلیل توده مذكور در حال حاضر دارای سینك هولها (غارهای) بسیار زیادی است. با توجه به طول و عرض و ارتفاع این توده حجم قابل تصور این توده حدوده 200 میلیون متر مكعب میباشد. اگر 50% حجم توده از نمك تشكیل شده باشد حجم نمك محاسبه شده در حد 100 میلیون متر مكعب می باشد.



4. تراز نرمال آب پشت سد (234 متر) در صورت آبگیری و رسیدن به تراز نرمال حدود 150 متر هد آب بر روی این توده فشار قرار می گیرد. از آنجائی كه ساختار مورد نظر درای قابلیت انحلالی بسیار بالائی است در صورت نفوذ آب به این محدوده تشكیلات نمكی آن شروع به انحلال می نماید.

با وجود پوشش اجرا شده و در خوشبینانه ترین حالت بالا رفتن شوری به میزان 1500 تا 2500 میكروموس را بسته به سرعت انحلال، میتوان انتظار داشت. هم اكنون كه شوری آب در محل سد 600 است، شوری در محل شهر اهواز حدود 2000 میباشد. حال با بالارفتن شوری در محل سد، افزایش شوری در اهواز به میزان 5000 قابل انتظار می باشد. واضح است كه این میزان شوری نه تنها برای مصارف شرب كه برای كشاورزی هم قابل تحمل نیست.

منبع : www.ayandenews.com