هروقت صحبت از روستاهاي پلكاني با آن معماري زيبا و خاصش كه مي شود همه به ياد ماسوله و ابيانه مي افتيم .اما تا به حال از خود پرسيده ايم ايراني كه چهارفصل را دارد مگر مي شود فقط دو روستا با اين نوع خاص ظاهري را داشته باشد ؟بدنيست با ما همراه شويد تا اين زيبايي ها را بيشتر بشناسيد و بدانيد همه ايران پر از جذابيت هاي خاص به گونه هاي مختلف است.

روستاهايي كه همگي در دامنه كوه ها خود را نمايان كرده اند و زيبايي هاي كوهستاني به آن ها رنگ و لعابي داده است كه از رفتن و زندگي كردن در آنجا لذت مي بريد.جذابيت هاي اين روستاها به حدي است كه هر گردشگري را محو تماشاي خود كرده و آنها را به سمت روستاهاي پلكاني كشانده است.


 

 

١- بوژان
 

 

 
نيشابور يكي از شهرهاي مهم و پر رونق گردشگري ايران بوده است. اين بار مي‌توان از جاده آسفالتي در نيشابور وارد روستايي زيبا با آب و هوايي خاص و زيبايي‌هايي منحصر‌به‌فرد شد. اينجا بوژان است. روستايي كه مرواريد گردشگري نيشابور به حساب مي‌آيد. آبشار بسيار زيبا و رودخانه‌اي كه حواشي آن را باغ‌هاي ميوه پوشانده و چشم‌اندازي رويايي را براي گردشگران رقم زده است. رشته كوه‌هاي بينالود با انواع گل‌هاي دارويي و صنعتي توانسته رونق خوبي براي گردشگري نيشابور باشد. بافت اين روستا به شكل پلكاني است و از معماري سنتي و خاصي الهام گرفته كه ديدنش خالي از لطف نيست. همچنين مردم اين روستا بسيار شاد و مهمان‌نواز هستند و از گردشگراني كه به روستايشان مي‌آيند، به بهترين شكل پذيرايي مي‌كنند. پس يادتان نرود به مرواريد اين شهر نيز سري بزنيد.
 

 

 

 

 

٢- اشتبين

 

 

الحق كه آذربايجان شرقي جايي شبيه بهشت است و مناظر حيرت‌انگيزي دارد؛ در حاشيه سواحل ارس و باز در دل كوه‌هاي سربه فلك كشيده ياقوتي سبز قرار گرفته است. آسمان آبي، رود و جنگل وحتي مارال‌ها همگي باعث شده‌اند تا اشتبين به روستاي شگفت ايران مشهور شود. ‌روستايي كه قدمتش به زمان شاه طهماسب صفوي بر مي‌گردد. توليد ابريشم در اين روستا از قديم رونق بسياري داشته و گردشگران بسياري را به سوي خود جذب كرده است. ‌گورستان قديمي، كتيبه‌هاي مرمرين قرن‌هاي 9 ـ 10 هجري همگي حكايت از روستايي دارد كه به دست طبيعت چين خورده است؛ چيني كه روستا را به شكل طبقه‌اي تراش داده و روستاي اشتبين را همچون ياقوتي در دل كوه‌ها نمايان كرده است.يادتان نرود در اين ميان زنان روستايي ناني مي‌پزند و پيشكش مهمانانشان مي‌كنند، حتما آن را امتحان كنيد.

 

 

 

 

 

 

٣- پالنگان

 

 

جاذبه‌هاي اين روستا به سنگ چين بودن ساخت خانه‌هايش است و بس.
روستاي پالنگان در 45 كيلومتري شهر كامياران و ابتداي اورامان كردستان است. روستايي با قدمتي از پيش از اسلام با چشمه‌هاي پر آب و دره زيباي تنگيور در فاصله 800 متري آن كه همگي جلوه خاصي به روستا بخشيده است. تابستان گرم و معتدل پالنگان، قلعه زيبا و تاريخي آن و چشمه‌هاي دائمي آب معدني و آبشارهاي پلكاني اين روستا از جاذبه‌هاي گردشگري آن به حساب مي‌آيند. بهتر است بدانيد در اين روستا نمي‌توانيد با هيچ وسيله نقليه موتوري تردد كنيد همچنين مردم اين روستا مردماني شاد و سرزنده هستند و بيشتر اوقات فراغتشان را با بازي‌هاي محلي سرگرماند.
 

 

 

 

 

 

 

٤- اورامان تخت كردستان

 

 

خيلي‌ها اورامان تخت را خوب مي‌شناسند؛ اين روستا همه ساله پذيراي تعداد زيادي از گردشگران خارجي و داخلي زيادي است. اورامان در دل رشته كوه‌هاي زاگرس و ابتداي حوضه آبريز يكي از بزرگ‌ترين رودخانه‌هاي كردستان است. روستايي با معماري ويژه و آوازه‌اي جهاني در ميان جاده‌هاي پرپيچ و خم كه نه‌تنها تخت نيست، بلكه باشيبي تند و وجود كوه‌هايي بلند، چشم هر بيننده‌اي را به خود خيره مي‌كند. اين روستا در 65 كيلومتري مريوان و 170 كيلومتري سنندج است. اورامان تخت يعني مركز سلطنت كه در گذشته مركز حكومت اورامي‌ها بوده است. اما آنچه كه گردشگران خارجي و داخلي را به اين روستاي زيبا و متمدن مي‌كشاند، برگزاري دو مراسمي است كه در آخرين چهارشنبه منتهي به 15 بهمن و 15 ارديبهشت به نام كمساي با آيين‌هاي خاص و ويژه‌اي اجرا مي‌شود.

در كنار اين مراسم خاص، نوع لباس پوشيدن مردمان و معماري ويژه آن، روستاي اورامان تخت را به مكاني زيبا تبديل كرده كه نظير آن را هيچ گردشگري نمي‌تواند در ايران ببيند.
 

 

 

 

 

 

 

٥- كنگ

 

 

روستايي با چشم‌اندازهاي كوهستاني زيبا و چشمه‌هاي روان. روستاي كنگ در دامنه كوه‌هاي بينالود قرار گرفته كه مي‌توان آن را از جاذبه‌هاي ديدني و طبيعي اطراف شهر مشهد به حساب آورد. ‌كنگ در لغت به معناي پرنده‌اي قوي پنجه يا دژي مستحكم است. اين روستا در 19 كيلومتري غرب طرقبه و 29 كيلومتري مشهد است و ماسوله‌اي ديگر را از دوران قبل از اسلام به جا گذاشته است. اين روستا نيز مانند هر روستاي ديگري داراي قبرستان است؛ البته با يك تفاوت جالب كه سنگ‌قبرهاي باارزش اين قبرستان از جنس شيست است و روي هر قبر، دو سنگ قبر قلوه‌اي شكل وجود دارد. نكته جالب‌تر درباره اين قبرها اين است كه روي هر قبر علامت مخصوص هر متوفي حك شده است.روستاي كنگ از روستاهاي سرسبز و پرباغي است كه بسيار مورد توجه مردمان مشهد بخصوص طرقبه قرار گرفته است. اما يادتان نرود وارد روستا كه مي‌شويد حتما آش دستپخت اهالي اين روستا را ميل كنيد كه با نوعي سبزي كوهي و سيب زميني پخته مي‌شود.

 

 

 
 
 
 

٦- اسفيدان يا اسپيدان
 

 

روستايي توريستي در خراسان شمالي از توابع شهرستان بجنورد با آب و هوايي خوش كه يكي از روستاهاي بزرگ اين استان به حساب مي‌آيد و چيزي حدود هشت قرن قدمت دارد، زيارتگاه امامزاده «محمدباقر» و بافت کهن روستا نشانگر اين قدمت تاريخي است. روستايي كه نمادش درختان صندل با قطر تنه حدود 65 /2 متر است. اسفيدان روستايي با دره‌ها، آبشارها و قلعه‌هاي زيبا و نادري است كه در كمتر جايي مي‌توان مشابهش را يافت. اسپيدان، در ميان دره‏اي زيبا واقع شده و پيرامون آن را کوه‏هاي مرتفعي فراگرفته است. اين روستا از جنوب غربي به کوه آق‌قيه و از شمال غربي به کوه اسب و از جنوب غربي به تنگة دهير مزه محدود مي‏شود. اسپيدان با بافت ‌قديمي و پلكاني زيبا، در ميان دره‌اي سرسبز واقع شده و زيبايي مسحور‌كننده‌اش را به رخ حاضران مي‌كشاند. چشمه آب معدني و آبشار هنرور در فاصله 3كيلومتري اسپيدان، طبيعت و سرزندگي فراواني را براي اين روستا و مكاني مناسب را براي گردشگران به وجود آورده است. تاش قلعه، در غرب اسفيدان ديواري صخره‌اي را نشان مي‌دهد كه نشان از گذشته‌اي بسيار قديمي دارد. برج قاري مالاق و قارقه برج‌هاي سنگي قديمي در اطراف روستا بوده كه هنوز قسمتي از پايه‌هاي آن باقي مانده است.

 

 

 
 
 
 

٧- هجيج
 

 

روستايي كه در دل دامنه‌هاي كوه با گياهان خودرو، گل‌هاي رنگارنگ و درختان سر به فلك كشيده‌اش هر گردشگري را به سمت خود مي‌كشاند. هجیج در استان کرمانشاه است و در دره‌ای زیبا قرار گرفته است. این روستا از جمله پرجاذبه‌ترین نقاط استان و از مناطق دیدنی اورامانات است و در 25 کیلومتری شهرستان پاوه قرار دارد. روستايي پلكاني، پرپيچ وخم با خيابان هاي نيم‌دايره‌اي و ساختمان‌هاي رو به دره و رودخانه سيروان كه اين روستا را به يكي از شگفت‌انگيزترين روستاهاي ايران تبديل كرده است. خانه‌های هجیج همگی از سنگ و به صورت خشکه چین و پلکانی ساخته شده و به دليل كمبود جا ساختار اين روستا اين‌گونه است. چشمه بل كه آب آن به رودخانه سيروان مي‌ريزد، از جاذبه‌هاي ‌آن است. آب اين چشمه در هيچ فصلي از سال كم نمي‌شود و از بهترين آب معدني‌هاي جهان به حساب مي‌آيد.
 

 

 
 
 
 

٨- رويين
 

 

كوچه‌هاي پيچ در پيچ، بافت قديمي خانه‌ها و شيب كوچه به كوچه نظر هر تازه واردي را در اين روستا به خود جلب مي‌كند. روستاي پلكاني رويين در 24 كيلومتري شمال اسفراين و 52 كيلومتري جنوب شرقي بجنورد در يكي از دره‌هاي دامنه جنوبي كوه آلاداغ كه به روستاي شكوفه‌هاي سيب شهرت دارد، در ميان كوه‌هاي سر به فلك كشيده آلاداغ، زيبايي مسحوركننده اين روستا در كنار خانه‌هاي پلكاني، باغ‌هاي انبوه ميوه و دره‌هاي آن ، زيبايي رويين را دوچندان كرده است. در ارتفاع قرار گرفتن اين روستا و همچنين عبور رودخانه‌اي كه از آن مي‌گذرد و دليل سرسبزي آن مي‌شود، سبب شده روستاي زيباي اسفراين به رويين نام بگيرد. رويين با قدمتي500 ساله، بارگاه امامزاده اسحاق و تپه‌هاي باستاني توانسته جزو برترين روستاهاي پلكاني ايران و پرگردشگرترين آنها قرار گيرد.

 

 

 

 

 

 

٩- سرآقا سيد كوهرنگ

 

 

پس از عبور از مسير پرپيچ و خم و كوهستاني چهارمحال و بختياري، روستاي زيباي سرآقاسيد كوهرنگ سر از كوه‌ها بركشيده و خودنمايي مي‌كند. سرآقاسيد در فاصله 140 كيلومتري شهركرد باخانه‌هايي تمام خشت و معماري پلكاني قرار دارد كه به ماسوله زاگرس معروف شده است. در معماري خانه‌هاي اين روستا (مثل تمام روستاهاي پلكاني ايران) پشت‌بام حياط پاييني حياط منزل بالايي است. اين روستا علاوه بر معماري زيبا داراي چشمه‌سارها، باغ‌هاي ميوه و طبيعت سرشار از زيبايي منحصر به فرد در استان است. وجه تسميه اين روستا با امامزاده‌اي به همين نام است كه پيرامونش را چند درخت گردوي كهنسال و چشمه‌هايي زيبا فرا‌گرفته است. گويي در اين روستا زمان متوقف‌شده است و روستاييان همان ساختار و شكل سنتي خود را حفظ كرده‌اند. روستايي كه گويش، فرهنگ، آداب و رسوم‌شان دست نخورده باقي مانده است. از مدرنيته و زندگي شهري در اين روستا خبري نيست. فصل‌هاي بهار و تابستان بهترين زمان براي رفتن و پيدا كردن خلوتي براي آرامش در اين روستاست تا بتوان چند روزي از زندگي شهري رهاشد و به گذشته‌هاي شيرين دور برگشت.

 

 

 

 

 

 

١٠- زنوزق

 

 

اگر به دنبال فرار از گرما و ديدن تابلويي زيبا از نقاشي طبيعت و انسان هستيد، چمدان خود رابسته و به سمت آذربايجان شرقي حركت كنيد. روستايي در دل كوه‌هاي سرسبز و طبيعتي زيبا با خانه‌هايي پلكاني كه نشان از صفا و صميميت مردمان آن دارد. در اين فصل با سفر به اين روستا به عظمت خالق هستي پي مي‌بريد. زنوزق نام روستايي با اين همه زيبايي است كه علاوه بر زيبايي مسحور‌كننـده‌ و مردمان مهمان‌نوازش عنوان بزرگ‌ترين روستاي پلكاني ايران را به خود اختصاص داده است. اين روستا نيز بيش از 800 سال قدمت دارد. گورستان قدیمی با سنگ‌نوشته‌های مربوط به قرن نهم هجری قمری، قلعه زنوزق و مسجد زنوزق، آبشار دامجي قيه و سد قلعه از جاذبه‌های تاریخی این روستا به شمار می‌آیند.
علاوه بر تمامي اين جاذبه‌ها مي‌توانيد به خوشمزه‌ترين قسمت اين روستا برويد، پشت‌بام خانه‌هاي اين روستا اين روزها پر‌شده از برگه‌هاي آلو قيسي كه رو به‌آفتاب خشك مي‌‌كنند و راهي براي امرار معاش اهالي روستاست.