عكس: احمد نادري


اين مجموعه عظيم فلزي چيزي نيست جز اسكلت يك برج در حال ساخت كه به «هزاره سوم» معروف است.
به‌طور حتم اگر شما اين اسكلت فلزي عظيم را ديده باشيد، پرسش‌هايي در ذهنتان شكل گرفته است، از جمله اين‌كه چرا اين همه آهن؟
جالب است بدانيد كه تا به حال نمونه اين پروژه در هيچ كجاي ايران به اجرا در نيامده است و مي‌توان گفت كه اين برج در نحوه طراحي و ساخت، در نوع خود بي‌نظير است.
حال اگر تمايل به دانستن اطلاعات بيشتري راجع به اين برج داريد، پيشنهاد مي‌كنيم اين گزارش را حتما مطالعه بفرماييد.
پروانه ساخت اين پروژه در اواخر سال 81 توسط شهرداري منطقه 6 تهران صادر و مدتي بعد از آن، عمليات ساخت آن آغاز شده است.
كل زيربناي اين برج 123هزار مترمربع است كه در 9 فاز و 34 طبقه با ارتفاعي در حدود 120متر ساخته مي‌شود و داراي آپارتمان‌هاي متنوعي با مساحت‌هاي 90 متر، 190 متر تخت، 190 متر دوبلكس و پنت‌ها‌وس‌هاي 400 و 750 متري است. همچنين در مجموعه، امكاناتي از قبيل سالن‌هاي ورزشي، استخر و سونا در نظر گرفته شده است. موتورخانه مركزي مجموعه نيز در خارج از محدوده ساختمان احداث مي‌گردد.

از كل 34 طبقه برج، 28 طبقه آن مسكوني، 2 طبقه آن تجاري و 4 طبقه ديگر پاركينگ‌هاي مجموعه است. ورودي‌هاي طراحي شده براي اين مجموعه، چهار ورودي مختلف از دو خيابان 20 متري و يك بلوار 45 متري است.


برداشت عموم افرادي كه به اسكلت اين ساختمان نگاه مي‌كنند اين است كه در آن مقدار خيلي زيادي آهن به‌كار رفته است. اما جالب است بدانيد كه در ساخت يك برج بتني با 203هزار مترمربع زير بنا، در حدود 30هزار تن آرماتور به‌كار رفته اما در اين مجموعه آهن كمتري مصرف شده است و وزن اسكلت برج فقط در حدود 17هزار تن است و نكته ظريف آن، سيستم لوله‌اي سازه است كه همگان را به اشتباه مي‌اندازد و تصور مي‌كنند بيش از حد معمول آهن در اسكلت ساختمان به‌كار رفته اما وقتي داخل سازه را ببينيد، مشاهده مي‌كنيد كه در محدوده داخلي سازه از ستون‌هاي زيادي استفاده نشده است. طراحي سيستم لوله‌اي به اين شكل است كه تجمع ستون‌ها در اطراف سازه است و در ميان سازه از تعداد كمي ستون استفاده مي‌شود. لازم به ذكر است كه اين سيستم را تيوپ نيز مي‌نامند. براي احداث سقف‌ها نيز ابتدا قالب‌بندي را انجام مي‌دهند و سپس شبكه‌بندي آرماتور، انجام شده و در مرحله بعد عمليات بتن‌ريزي انجام مي‌شود. اين بتن ضخامتي در حدود 10 سانتي‌متر و عياري بين 350 تا 400 كيلوگرم سيمان در مترمكعب دارد.
لازم به توضيح است كه به اينگونه سقف‌ها كامپوزيت مي‌گويند كه تركيبي از بتن و فولاد است.
در ساخت اين برج سعي شده است كه از جديدترين فناوري‌هاي دنيا استفاده شود. از جمله بهترين كارهايي كه در ساخت اين بنا انجام شده، استفاده از اتصالات پيچ و مهره‌اي است و جالب است بدانيد در ساخت اين بنا بيش از يك‌ميليون و 750هزار قطعه پيچ و مهره به كار رفته است و احتمالا مي‌گوييد اين مقدار پيچ و مهره به چه استفاده‌اي مي‌آيد. در ساخت اين اسكلت فلزي همه تيرآهن‌ها كه در ستون‌ها و سقف‌ها به كار رفته‌اند، به وسيله پيچ و مهره به يكديگر وصل شده‌اند و فقط در ناحيه بادبندها از جوش استفاده شده است. تمامي اين پيچ‌ها با يك ابزار بادي به اسم Impact سفت مي‌شوند و بعد از سفت كردن اوليه توسط يك ابزار كنترلي به نام تركمتر، مقدار سفتي يا شلي پيچ‌ها كنترل مي‌شود.


استفاده از مصالح استاندارد، يك مزيت عمده در احداث يك ساختمان محسوب مي‌شود. اما بسياري از سازندگان خود را ملزم به رعايت اين استانداردها نمي‌كنند. اما تمام مصالح داخلي و خارجي به كار رفته در اين پروژه به طور كامل آزمايش و پس از تاييد آزمايشگاه‌هاي دانشگاه‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرند.براي نمونه فولاد مصرفي ستون‌ها از نوع ST-52 و بقيه از نوع ST-37 است.
در داخل كارگاه، پروژه آزمايشگاه بتن وجود دارد و بتن ساخته شده مورد آزمايش قرار مي‌گيرد و در ضمن بتن مورد نياز در داخل محوطه پروژه ساخته مي‌شود. همه مراحل اجرايي ساخت مجموعه توسط شركت‌هاي مشاور مورد كنترل قرار مي‌گيرد. براي نمونه وضعيت ساخت بتن، بتن‌ريزي و كنترل‌هاي پس از بتن‌ريزي بر عهده مشاور دريا خاك‌پي است. همچنين مشاور تدبير ساحل پارس، كنترل مسائل اجرايي نصب اسكلت سيستم اتصالات و كليه آزمايش‌هاي مربوط به اتصالات را بر عهده دارد. طراحي پروژه نيز بر عهده يك شركت مشاور به اسم مهان‌مه‌راز است.
از نكات قابل توجه و جالب،‌ تنوع پلان‌‌هاي معماري در اين برج است كه وجود سيستم لوله‌اي، اين امكان را به وجود آورده است.


همان طور كه قبلا هم اشاره كرديم در اين پروژه از تكنولوژي‌هاي روز دنيا استفاده شده است و استانداردهاي جهاني ساخت‌وساز به طور كامل رعايت مي‌شود.
بحث ايمني از مواردي است كه مسوولان اجرايي پروژه به آن اهميت زيادي مي‌دهند و گروهي مسووليت نظارت بر رعايت ايمني را برعهده دارند. براي مثال كليه كارگران از لحاظ ابزار ايمني فردي شامل كفش ايمني، كلاه، دستكش، عينك، كمربندهاي حفاظتي و ... به طور دائم كنترل مي‌شوند.
از جمله مواردي كه هنگام بازديد از داخل طبقات و محوطه پروژه نظر همگان را به خود جلب مي‌كند، تميزي و نظافت مجموعه است كه اين امر توسط تيم نظافت انجام مي‌شود كه از جمله وظايفشان تميز كردن محوطه اطراف سازه و داخل طبقات و جمع‌آوري ضايعات و ابزار پراكنده است.
ايمن كردن ساختمان در برابر آتش از مواردي است كه سازندگان پروژه بر روي آن تاكيد زيادي دارند. به‌طوري كه مطالعات محافظت پروژه در برابر آتش توسط يك مشاور هلندي در حال انجام است و در ضمن، علاوه بر ايمن كردن ساختمان، حفاظت از اسباب و اثاثيه داخل منزل هم مورد توجه قرار گرفته است.
سيستم ديگري كه در اين پروژه مورد استفاده قرار خواهد گرفت، B.M.S است كه بهينه كردن سيستم استفاده از انرژي در داخل ساختمان است.
به گفته بسياري از متخصصان ساخت‌وساز، اين پروژه با پروژه‌هاي درجه يك در كشورهاي ژاپن و آمريكا برابري مي‌كند. در بازديدي كه پروفسور «نوشين» سرپرست دپارتمان سازه‌هاي فضا كار در دانشگاه surry انگلستان و دكتر آستانه اصل، متخصص سازه‌هاي فلزي در آمريكا از اين مجموعه به‌عمل آوردند، اطلاعات و كارهاي انجام شده در اين پروژه را منحصربه‌فرد دانستند و هر دو روي اين موضوع كه كار از نظر فني بسيار مطرح و عالي بوده است، اتفاق نظر داشتند.


در انتها خوب است بدانيد كه شعار كيفيت، در ساخت اين برج آنقدر مورد تاكيد و با اهميت است كه زمان در ساخت اين پروژه تا حدودي فداي كيفيت بي‌نظير آن شده است. درخاتمه بايد يادآور شد كه اجراي چنين پروژه‌اي منحصر به فردي جز در سايه يك مديريت توانا و كارآمد امكان‌پذير نيست.

 

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد