سد مخزنی ارداک در 69 کیلومتری شمال غربی مشهد در محل تلاقی دو شاخه اصلی رودخانه ارداک (آبقد و میانمرغ) که از سرشاخه‌های کشف رود می‌باشد و در فاصله 4 کیلومتری روستای ارداک و با هدف تأمین آب کشاورزی و قسمتی از آب شرب شهر مشهد در حال احداث می‌باشد. راه دسترسی به کارگاه سد ارداک از طریق بزگراه آسیایی (حدفاصل مشهد به قوچان)، جاده شهر توس و از طریق جاده گوارشک و سپس روستای ارداک می‌باشد.
 

مشخصات طرح

کارفرما
شرکت سهامی آب منطقه‌ای خراسان
مشاور
شرکت مهندسین مشاور آب پوی
پیمانکار
شرکت آهاب
مدت پیمان
شصت ماه
مبلغ اولیه پیمان
76.791.866.716 ریال

 تاریخ شروع پیمان
1381/11/15

 

 

محور سد ارداک (نمای پایین دست)
 

مشخصات زمین‌شناسی محل سد:

تنگه محل احداث سد در یال جنوبی طاقدیس میانمرغ، بر روی سازند مزدوران مربوط به دوره ژوراسیک و آبرفت رودخانه‌ای با سن کواترنر قرار گرفته‌است، جنس سازند مزدوران از تناوب آهکهای ضخیم لایه و آهک مارنی که لایه‌هایی از مارن به صورت فرعی در آن دیده می‌شود تشکیل شده‌است.

 
 
مقطع عرضی بدنه سد ارداک 
 
مشخصات بدنه سد:
سد ارداک از نوع خاکی با هسته رسی، به ارتفاع 5/55 متر از بستر رودخانه و ارتفاع 5/58 متر از پی، طول تاج 410 متر و عرض تاج 10 متر و با حجم مخزن 30 میلیون متر مکعب است. برای اجرای بدنه سد خاکریزی 782.800 متر مکعب خاکریزی پوسته، 345.500 متر مکعب خاکریزی رس، 97.340 متر مکعب خاکریز فیلتر و 115.920 متر مکعب خاکریزی زهکش پیش بینی شده است. با در نظر گرفتن اجرای عملیات اصلاح پی و ژئوتکنیک، تا کنون حدود 85000 متر مکعب خاکریزی در پوسته بالادست، حدود 2500 متر مکعب خاکریزی فیلتر و 2000 متر مکعب خاکریزی در محدوده پتوی زهکش در قسمت پایین دست انجام شده‌است.
 
 
عملیات خاکریزی در پوسته بالادست
 
مشخصات سیستم انحراف آب:
سیستم انحراف آب از دو سازه فرازبند خاکی همگن به ارتفاع 17 متر و طول تاج 107 متر و یک تونل با سطح مقطع دایره شکل و قطر 4 متر و طول 243 متر شده است. احجام عملیات سازه فرازبند پس از اجرای پوسته شامل 40000 متر مکعب خاکریز، 1500 متر مکعب لایه انتقالی و 2500 متر مکعب سنگریز حفاظتی (Rip Rap) بوده است و احجام عملیات تونل انحراف شامل 6350 متر مکعب سنگبری انفجاری، در حدود 130 پالس انفجاری ،3570 متر مکعب بتن‌ریزی و حدود 4000 متر حفاری تحکیمی و تماسی و 29 تن تزریق سیمان می‌باشد.
 
 
خروجی تونل انحراف
 

مشخصات سازه سرریز:

سازه سرریز از نوع اوجی استاندارد به همراه شوت و باکت پرتابی بوده که در جناح راست سد و بر روی تکیه‌گاه سنگی با لایه‌بندی از جنس آهک و آهک مارنی قرار گرفته‌است. طراحی سرریز برای دوره بازگشت هزار ساله و ظرفیت تخلیه سیلاب 698.7 متر مکعب در ثانیه طراحی شده است. احجام پیش بینی شده برای اجرای سازه سرریز شامل 135000 متر مکعب سنگبری و 13000 متر مکعب بتن‌ریزی می‌باشد که از این مقادیر تا کنون 8500 متر مکعب سنگبری پایان یافته و 13000 متر مکعب بتن‌ریزی اجرا شده است. 
 
 
سازه سرریز از دید پایین دست
 
 
سنگبری انفجاری در سازه‌ سرریز از دید پایین دست
 
عملیات اصلاح پی و ژئوتکنیک:
این عملیات در دو بخش حفاری و تزریق در دو جناح سد، پی، تونل انحراف، سرریز و احداث دیوار آب بند در محدوده آبرفتی پی پیش‌بینی و در حال اجرا می‌باشد. بخش حفاری و تزریق شامل: 35700 متر طول حفاری تحکیمی (در محدوده‌های جناحین سد، بستر سرریز و تونل انحراف)، شناسایی و کنترلی و پرده آب بند (در جناحین سد، آستانه سرریز و پی سنگی و آبرفتی سد) و تزریق 5627 تن سیمان می‌باشد که از این میزان تاکنون 10467 متر تحکیم، 18280 متر حفاری پرده آب بند و 2700 متر حفاری شناسایی و کنترلی و به میزان 338 تن تزریق سیمان انجام شده است.
بخش احداث دیوار آب بند شامل: اجرای دو دیوار از جنس بتن پلاستیک می‌باشد که یک دیوار با ضخامت 8/0 متر در سمت بالادست محور سد و دیوار دوم با ضخامت 6/0 متر در سمت پایین دست محور سد و با فاصله 8/1 متر از یکدیگر در نظر گرفته شده‌است.
احجام پیش‌‌بینی شده برای این بخش شامل: 4100 متر مکعب حفاری جهت اجرای دیوار آب بند به وسیله کلامشل به همراه 12500 متر مکعب بتن پلاستیک (به منظور اجرای دیوار آب بند و پوشش بستر رس) بوده‌است که تاکنون به میزان 3799 متر مکعب حفاری و 8367 متر مکعب بتن پلاستیک اجرا شده است.
 
 
حفاری دیوار آب بند به وسیله کلامشل
(گراب ‌باکت)
 
 
حفاری شناسایی در بخش آبرفتی پی سد
 
با تشکر از شرکت آهاب برای ارسال مطالب  و عکس‌های مربوط به سد ارداک

 

 منبع : www.igs.ir