بزرگترین پروژه عمرانی در حال اجرای ایران با روزی یک میلیارد تومان هزینه!!!

بلندترین سد ایران  ( سد گتوند )

سد گتوند علیا؛ بزرگترین سد سنگ ریزه‌ای ایران

سد گتوند علیا بلندترین و بزرگترین سد سنگریزه‌ای کشور 72 درصد پیشرفت دارد. به گزارش واحد مرکزی خبر، ساختگاه طرح سد و نیروگاه آبی گتوند علیا در فاصله 380 کیلومتری از مصب رودخانه و در 25 کیلومتری شمال شهرستان شوشتر و در نزدیکی شهر گتوند واقع شده است.

طرح سد و نیروگاه گتوند علیا از نظر طول و سطح مقطع دارای بزرگترین تونل‌های آبرسان کشور است و دارای عمیق‌ترین دیوار آب بند در میان سدهای خاکی جهان خواهد بود.این سد که با بزرگترین مخزن آبی بر روی رودخانه کارون بلندترین سد خاکی کشور شناخته شده است با بهره برداری از آن انرژی برق تولیدی نیروگاه این سد در میان نیروگاه‌های برق آبی کشور به بیشترین میزان خواهد رسید.

تولید4 هزار و 250  میلیون کیلو وات ساعت انرژی برق آبی، تامین آب آشامیدنی و کشاورزی مورد نیاز در پایین دست، کنترل سیلاب‌های فصلی رودخانه کارون، ایجاد اشتغال و در نتیجه رونق اقتصادی منطقه و ایجاد جاذبه‌های گردشگری از جمله اهداف این طرح است.

نوع سد گتوند علیا سنگریزه‌ای با هسته رسی (خاکی) است و دریاچه‌ای که از ساخت این سد تشکیل می‌شود 96 هزار و 500 متر مربع در تراز 244 متر بالاتر از سطح دریا مساحت داشته و طول آن 90 کیلومتر است و توانایی ذخیره 4 میلیارد و 500 میلیون متر مکعب آب را خواهد داشت.

کار ساخت تونل‌های انحراف طرح سد و نیروگاه گتوند علیا در اردیبهشت سال 1376 آغاز و آب رودخانه کارون نیز پس از پایان عملیات اجرایی فرازبند در اردیبهشت سال 1382 از مسیر اصلی منحرف شد.

ارتفاع از پی این سد 180 متر و طول تاج آن 760 متر و عرض تاج 15 متر است که با توجه به اهمیت طرح ساخت بلندترین سد خاکی ایران طرح ساخت آن نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است و از حجم بسیار زیاد کار در این طرح خبر می‌دهد.

مدیر اجرایی سد گتوند با بیان اینکه این سد یکی از مهمترین طرح‌های ملی است که در خوزستان در حال اجراست گفت کار اجرایی این سد در خوزستان تا کنون 70درصد پیشرفت داشته است و تا کنون بیش از 10 هزار میلیارد ریال برای اجرای طرح هزینه شده است.

معنوی فر با بیان اینکه آبگیری سد از شهریور سال آینده آغاز می‌شود افزود‌: 6 هزار نفر در این طرح مشغول به کارند و تمامی مراحل ساخت، نصب و راه اندازی آن بدست متخصصان داخلی صورت گرفته است.

مدیر اجرایی سد گتوند گفت: با بهره برداری از این سد 500 مگاوات برق به صورت مستمر و2 هزار و 500 هزار مگاوات در زمان پیک برق در کمتر از 3 ثانیه به مدار تولید وارد می‌شود که در نوع خود بی سابقه است.

اقبال منش مدیر امور مهندسی طرح نیز کل اعتبار پیش بینی شده برای اجرای طرح را 16 هزار میلیارد ریال اعلام کرد و گفت: امسال 370 میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل این طرح اختصاص یافته است که در صورت تامین اعتبار و اختصاص به موقع، بهره برداری از سد زودتر از زمان اعلام شده نیز میسر است.

معاون عمرانی استانداری خوزستان وجود دیواره نمکی در پشت سد و به زیر آب رفتن 20 کیلومتر از جاده مسجد سلیمان – لالی را از موانع روند اجرای طرح دانست که با کار کارشناسی برطرف شده است.

طباطبایی افزود: پس از کار تحقیقاتی که صورت گرفت مشخص شد دیواره نمکی که اندازه آن چندان هم بزرگ نیست توده پایداری است و پس از آبگیری کمی از آن حل شده و مابقی با جذب گل و لای آب کف دریاچه سخت و غیر قابل حل می شود و مشکل شوری آب آشامیدنی ایجاد نمیکند.

وی درباره جاده مسجد سلیمان – لالی گفت مسیر دیگری جایگزین شده که 16 کیلومتر طول دارد و 4 کیلومتر نسبت به مسیر قبلی مسجد سلیمان – لالی کوتاهتر شده است.

سد گتوند همچنین از لحاظ ارتفاع بلندترین سد خاکی در حال ساخت و از نظر حجم ذخیره ابی پس از سد کرخه دومین سد بزرگ خاکی کشور است.

زمان بهره برداری کامل طرح اسفند سال آینده است.

اهداف

  • تولید انرژی برق‌آبی به میزان 4500 گیگاوات ساعت در سال
  • کنترل سیلاب‌های فصلی رودخانه کارون و آب‌های خروجی از سد‌های بالا دست
  • تنظیم آب کشاورزی پایین‌دست
  • ایجاد جاذبه‌های گردشگری
  •  

تاریخچه و سوابق

 

طبیعت منطقه

 

 
 
پس از بررسی
توانایی بالقوه برق‌آبی حوضه آبریز رودخانه کارون در سال‌های دهه40‍ هجری شمسی (60 میلادی) مساله توسعه و ایجاد مخازن ذخیره‌ای  بزرگ بین کیلومتر 490 رودخانه (محل کنونی سد مخزنی شهید عباسپور) و کیلومتر 800 رودخانه از اولویت خاصی برخوردار گردید. جهت توسعه رودخانه کارون در بخش بین گتوند و سد شهید عباسپور ( کیلومتر 371.6 رودخانه)، پیشنهاداتی توسط شرکت "هارزا" در سال 1346، "موننکو" در سال 1354 و "ایکرز" در سال 1361 ارائه شد. اولین ساختگاه در پایین دست سد شهید عباسپور، پروژه "گدارلندر" می‌باشد که مطالعات آن توسط مشاورین مشانیر - لامایر انجام گردیده است. همچنین 3 ساختگاه پایین دست نیز توسط این مشاورین مورد بررسی قرار گرفت که موقعیت تقریبی آنها عبارتست از:
گزینه 1: کیلومتر 440 رودخانه
گزینه 2: کیلومتر 419 رودخانه
گزینه 3: شامل 2 زیرگزینه کیلومتر 383 رودخانه و کیلومتر 377 رودخانه
در نهایت قرارداد خدمات مهندسی پروژه "گتوندعلیا" توسط کارفرما با مشاورین مشانیر-کایتک منعقد می گردد که هدف از آن بررسی و امکان سنجی اجرای طرح در ساختگاه فعلی بوده است. در مجموع مطالعات اولیه توسط شرکت های مشانیر و کایتک چین در سال 1376 پایان و توسط شرکت لامایر مورد بازنگری قرار گرفت. در سال 1382 شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس به عنوان مشاور طرح جهت تکمیل مطالعات مرحله دوم و نظارت بر عملیات اجرایی انتخاب گردید.
عملیات احداث تونل‌های انحراف طرح سد و نیروگاه گتوندعلیا در اردیبهشت ماه سال 1376 و عملیات اصلی ساختمانی سد در سال 1380 آغاز شد و انحراف کامل آب رودخانه نیز پس از پایان عملیات اجرایی فرازبند، در اردیبهشت ماه سال 1382 صورت گرفت.

 
به طور خلاصه:
  • در سال 1376 مطالعات اولیه طرح توسط شرکت‌های مشانیر و کایتک چین پایان یافته و توسط شرکت لامایر مورد بازنگری قرار گرفت.
  • در اردیبهشت همان سال عملیات انحراف آب با حفر تونل‌های انحراف آغاز گردید.
  • در سال 1382 با انحراف جریان رودخانه کارون به داخل تونل‌های انحراف بستر رودخانه مسدود گردید.
  • در سال 1382 فرازبند طرح احداث گردیده و به دنبال آن عملیات حفاری نیروگاه نیز آغاز شد.
  • در پاییز سال 1384 اولین درفت تیوب نیروگاه در واحد چهارم نصب گردید.
  • در نیمه اول سال 1385 عملیات خاکریزی هسته رسی بدنه سد آغاز شد.

موقعیت و جانمایی

 

ساختگاه طرح سد و نیروگاه آبی گتوند علیا در نقطه جغرافیایی به طول خاوری  48 درجه و 56 دقیقه و 10 ثانیه و عرض شمالی 32 درجه و 16 دقیقه و 8 ثانیه و در فاصله 380 کیلومتری از مصب رودخانه کارون و در 10 کیلومتری شمال شرقی شهرستان گتوند واقع در استان خوزستان قرار دارد.
 

مشخصات رودخانه

 

رودخانه کارون از کوه‌های زاگرس جنوبی در نواحی کوهرنگ، ارمند، خرسان، ونگ و بازفت سرچشمه گرفته و پس از طی مسافتی در حدود 800 کیلومتر در امتداد شمال‌شرق به جنوب‌غرب، در خرمشهر به اروندرود و سپس به خلیج‌فارس می‌ریزد.
این رودخانه از نظر حجم آبدهی، بزرگترین رودخانه ایران محسوب می‌شود. متوسط آبدهی دراز مدت سالیانه رودخانه کارون در محل احداث سد، 453 مترمکعب بر ثانیه و حجم آورد سالیانه آن بیش از 14میلیارد متر مکعب می‌باشد.
 
موقعیت و مشخصات حوضه آبریز
 

 

مشخصات حوضه آبریز

 

مساحت حوضه آبریز در محل ساختگاه سد در حدود 32425 کیلومترمربع می‌باشد. دبی متوسط سالانه رودخانه کارون در محل سد (بر اساس یک دوره آماری 40 ساله) معادل 453.9 مترمکعب بر ثانیه و متوسط بارش سالانه در حدود 372.7 میلی‌متر می‌باشد.
 

موقعیت سد.

 

همانطور که در شکل مشاهده می‌شود، این سد، سد بلندی است که در آخرین نقطه رودخانه کارون قبل از ورود به دشت خوزستان ساخته می‌شود و در پایین دست آن سد مخزنی دیگری ساخته نخواهد شد.
 
موقعیت سد نسبت به سایر سد‌های حوضه آبریز
 
 
 

 

 

 

ویژگی‌ها

  • بلندترین سد خاکی در دست احداث
  • دارای بزرگترین مخزن آبی کشور پس از کرخه
  • بزرگترین مخزن آبی بر روی رودخانه کارون
  • انتهایی‌ترین سد و نیروگاه در پائین دست رودخانه کارون
  • دارای نقش تعیین‌کننده در افزایش قدرت مانور سدها و نیروگاه‌های بالادست
  • دارای بزرگترین تونل‌های آب‌بر نیروگاه‌های آبی در کشور از لحاظ طول و سطح مقطع
  • دارای بیشترین میزان تولید انرژی برق آبی در میان نیروگاه‌های برق آبی کشور
  • دارای یکی از عمیق‌ترین دیوار آب‌بند در میان سدهای خاکی جهان
  • دارای سیستم منحصر به فردآب‌بندی ترکیبی دیوار آب بند و پرده آب بند

اثرات جانبی

 

طرح سد و نیروگاه گتوند علیا در زمان ساخت و اجرا با بکارگیری نیروهای بومی، تاثیر مهمی در اشتغال‌زایی در منطقه داشته و به‌طور مستقیم و غیرمستقیم توانسته 6000 نیروی انسانی را مشغول به کار نماید. همچنین با اجرای این طرح ظرفیت برق کشور به میزان 2000 مگاوات - با احتساب طرح توسعه - افزایش قابل ملاحظه‌ای خواهد یافت که این افزایش ظرفیت می‌تواند در تامین برق صنعتی و خانگی کشور مؤثر واقع شود. علاوه بر آن منبع مهمی از نظر ذخیره آب ایجاد خواهد شد که 4.5 میلیارد مترمکعب حجم این منبع تاثیر فوق‌العاده‌ای بر رشد صنایع مرتبط با آب به ویژه ماهیگیری و آب‌رسانی به زمین‌های کشاورزی و به‌طور غیرمستقیم با ایجاد جاذبه‌های طبیعی نقش عمده‌ای را در جذب گردشگران به منطقه ایفا خواهد نمود.
در مجموع مهمترین تاثیرات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی طرح عبارتند از:
  • اشتغال‌زایی
  • ایجاد جاذبه‌های گردشگری
  • افزایش ظرفیت برق‌آبی کشور
  • رشد صنعت و تکنولوژی برق‌آبی
  • افزایش قدرت عمل و ارتقاء مشاوران و پیمانکاران داخلی
  • فعال نمودن کارخانجات سازنده تجهیزات انرژی
  • ارتقاء جایگاه بین‌المللی کشور با توجه به ارتقاء صنعت آب و برق کشور
  • محرومیت‌زدایی غیرمستقیم از طریق رشد منابع برق کشور
  • ایجاد منبع بزرگ آبی جهت استفاده و بهره‌برداری‌های مختلف از قبیل شرب، آبیاری زمین‌های کشاورزی،گسترش صنعت ماهیگیری و....
  • ایمن نمودن زمین‌های پایین‌دست در مقابل سیلاب‌های مخرب رودخانه کارون

 


رکورد خاک ريزي در سد سازي کشور شکسته شد
اهواز- مجري طرح سد و نيروگاه گتوند عليا گفت: با انجام 51 هزار متر مکعب خاک ريزي در جريان ساخت سد گتوند عليا رکورد خاک ريزي روزانه در صنعت سد سازي کشور شکسته شد.
 
 

به گزارش ايرنا از روابط عمومي شرکت توسعه منابع آب و نيروي ايران "کريم شيباني" روز يکشنبه افزود: با انجام اين ميزان خاک ريزي، رکورد خا ک ريزي در صنعت سد سازي کشور ارتقا يافت.
وي در مورد چگونگي نيل به اين موفقيت اظهار داشت: تحقق اين رکورد حاصل فعاليت افزون بر 400 کاميون در دو نوبت کاري 9 ساعته است که با توجه به تعداد کاميون ها و زمان کم بارگيري و تخليه، تجربه گران قدري در زمينه مديريت اجراي سازه ها در شرايط نياز انبوه به مصالح، در کشور کسب شد.
مجري طرح گتوند عليا افزود: از اين ميزان حجم خاک ريزي انجام شده در مدت يک روز، معادل 14 هزار متر مکعب مربوط به خاک ريزي هسته رسي بوده که همين رقم نيز خود به تنهايي رکوردي بي نظير به حساب مي آيد.
شيبانيبيان يادآورشد: براي اجراي سازه هاي گوناگون سد گتوندعليا به عنوان بلندترين سد خاکي و يکي از بزرگ ترين پروژه هاي ملي در حال ساخت کشور، حدود 31 ميليون متر مکعب خاک ريزي پيش بيني شده که از اين مقدار بيش از 18 ميليون مترمکعب تا پايان آبان ماه انجام شده است.
وي ادامه داد: روند عمليات اجرايي طرح سد و نيروگاه گتوندعليا، با کسب اين رکورد وارد مرحله جديدي شد و ضمن افزايش ميزان خاک ريزي بدنه، افق روشني براي آب گيري سد در شهريورماه سال آينده، پيش رو است.
پروژه سد و نيروگاه گتوندعليا که مطالعه آن سال 76 و خاک ريزي هسته بدنه آن از سال 85 آغاز شده است پس از بهره برداري امکان توليد سالانه چهار هزار و 250 ميليون کيلو وات ساعت انرژي را براي کشور فراهم مي کند .
سد و نيروگاه گتوند عليا در نزديکي شهر گتوند در استان خوزستان و 25 کيلومتري شهرستان شوشتر دردست ساخت است